ԵՀՀ Գիտական հանդես, հատոր 10,էջ 81-86, 2024
ՊԱՏԵՐԱԶՄԻ ՆԵՎՐՈԶԻ ՀՈԳԵԲԱՆԱԿԱՆ ԱՌԱՆՁՆԱՀԱՏԿՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԸ
Քրիստինե Պետրոսյան
Մուտքագրված է՝ 10.05., գրախոսված է՝ 18.06, ընդունված է՝ 26.06
DOI: 10.61484/29538181-sj.10.24-08
Ամփոփագիր. Պատերազմի ժամանակ առաջացող նեւրոզները էականորեն տար- բերվում են խաղաղ ժամանակներում դրսեւորվող վնասվածքային նեւրոզնե րից իրենց սրությամբ։ Սրությունն էլ կախված է մի շարք գործոններից՝ տարիք, սեռ, մտա վոր զարգացվածության աստիճան, մարտակական գործողություններին մասնակ ցության փորձ։ Նեւրոզի այս տեսակը կարող է ուղեկցվել հոգեսոմատիկ խանգարումներով, որը նաեւ կախված է ֆիզիկական վնասվածքի տեսակից։ Պատերազմական նեւրոզները նեյրոպաթիկ կամ հոգեբուժական ժառանգություն են, նախկին նյարդային կամ հոգեկան խանգարման հետեւանք: Պատերազմի նեւրոզը հավաքական հասկացություն է, որն օգտագործվում է ժամանակակից պատերազմող հասարակություններում՝ զինվորների նյարդային եւ հո-գե կան խանգարումների ամբողջական բնորոշման համար: Տերմինն ինքնին ճշգրիտ չէ եւ եղել է բանավեճի առարկա։ Առաջին համաշխարհային պատերազմի ժամանակ հոգեբուժական միջավայրում իր առաջին կիրառությունից ի վեր՝ տերմինը մրցել է
հոգեբուժական այլ անվանումների հետ, սակայն օգտագործվել է երկրորդ համաշ- խար հային պատերազմի ընթացքում՝ ռազմական հոգեբուժության մեջ: Այս պիսով, պատերազմի նեւրոզների պատմությունը շատ առումներով վիճելի բժշկական խոսույթի եւ պրակտիկայի պատմություն է, որոնք առնչվում են պատերազմի ժամանակ հոգե- բանական վնասվածքին:
Հիմնաբառեր. Պատերազմի նեւրոզ, հոգեմարմնական խանգարումներ, ֆիզի-կական վնասվածք, ախտորոշիչ կատեգորիա, նեյրոպատիկ, հոգեբուժական, հոգեկան խանգարում։